مقدمه
افتادگی پلک یکی از شایعترین دلایلی است که بیماران برای آن به کلینیکهای چشمپزشکی مراجعه میکنند. در نگاه اول ممکن است همه موارد «افتادگی پلک» مشابه به نظر برسند، اما از نظر پزشکی دو نوع اصلی دارند: بلفاروپلاستی (جراحی زیبایی پلک) و پتوز (افتادگی عملکردی پلک).
دکتر محمدحسن ریختهگر، فوق تخصص اکولوپلاستیک و استرابیسم، در این مقاله تفاوتهای این دو عمل را توضیح میدهد و به شما کمک میکند تا بدانید کدام جراحی برای وضعیت چشمان شما مناسبتر است.
🔹 بلفاروپلاستی چیست؟
بلفاروپلاستی (Blepharoplasty) یک جراحی زیبایی و ترمیمی است که با هدف برداشتن پوست، چربی یا عضله اضافی پلک انجام میشود.
این جراحی معمولاً در افرادی انجام میشود که بهمرور زمان، در اثر افزایش سن یا ژنتیک، دچار شلی پوست پلک یا پف زیر چشم شدهاند.
✅ هدف: جوانسازی ظاهر چشمها و رفع پف و شلی پوست
✅ نوع عمل: زیبایی و در مواردی ترمیمی
✅ نتیجه: ظاهر شادابتر و طبیعیتر در ناحیه پلک
🔹 پتوز چیست؟
پتوز (Ptosis) به معنای افتادگی واقعی پلک فوقانی است که بهدلیل ضعف یا شل شدن عضله بالابرنده پلک (levator muscle) ایجاد میشود.
این افتادگی ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد و در موارد شدید، حتی جلوی دید را بگیرد.
✅ هدف: اصلاح عملکرد عضله پلک
✅ نوع عمل: درمانی و عملکردی (غیر صرفاً زیبایی)
✅ نتیجه: بازگشت میدان دید طبیعی و تقارن چشمها
🔹 تفاوتهای اصلی بلفاروپلاستی و پتوز
| ویژگیها | بلفاروپلاستی | پتوز |
|---|---|---|
| هدف اصلی جراحی | زیبایی و رفع پوست اضافی | درمان افتادگی عملکردی پلک |
| علت بروز مشکل | شلی پوست یا چربی پلک | ضعف عضله بالابرنده پلک |
| تأثیر بر بینایی | معمولاً تأثیر مستقیم ندارد | ممکن است بینایی را محدود کند |
| گستره سنی بیماران | بیشتر در افراد بالای ۳۰ سال | در هر سنی (مادرزادی یا اکتسابی) |
| مدت نقاهت | حدود ۷ تا ۱۰ روز | مشابه یا اندکی بیشتر |
| نوع بیحسی | بیحسی موضعی | بیحسی یا بیهوشی سبک |
| پزشک انجامدهنده | فوق تخصص اکولوپلاستیک | فوق تخصص اکولوپلاستیک یا جراح پلک |
🔹 آیا میتوان بلفاروپلاستی و پتوز را همزمان انجام داد؟
بله. در بسیاری از بیماران، افتادگی پلک عملکردی و پوست اضافی همزمان وجود دارد. در این موارد، دکتر محمدحسن ریختهگر میتواند هر دو عمل را در یک مرحله انجام دهد تا هم ظاهر پلک اصلاح شود و هم عملکرد بینایی بهبود یابد.
🔹 مراقبتهای بعد از عمل
-
استفاده از کمپرس سرد در ۲۴ ساعت اول برای کاهش تورم
-
مصرف قطره و پماد تجویزشده
-
اجتناب از خم شدن، ورزش سنگین و آرایش چشم بهمدت ۷ روز
-
خوابیدن با زاویه ۳۰ درجه در روزهای اول
🔹 مزایای انتخاب جراح فوق تخصص اکولوپلاستیک
چشم از ظریفترین اعضای بدن است و هر میلیمتر در تقارن و زیبایی آن اهمیت دارد. به همین دلیل انجام این جراحیها باید توسط فوقتخصص اکولوپلاستیک انجام شود تا هم عملکرد بینایی حفظ شود و هم نتیجه ظاهری طبیعی و متقارن حاصل گردد.
دکتر محمدحسن ریختهگر با تجربه بالا در جراحیهای پلک، اربیت و مجاری اشکی در بیمارستان فوق تخصصی چشم نور، از جدیدترین تکنیکهای جراحی و ابزارهای میکروسکوپی برای دقت حداکثری استفاده میکند.
🔹 جمعبندی
اگر پلکهای شما افتاده، سنگین یا باعث خستگی چشم شدهاند، ابتدا باید مشخص شود که علت آن شل شدن پوست است یا ضعف عضله پلک.
تشخیص دقیق توسط فوق تخصص اکولوپلاستیک، کلید انتخاب جراحی صحیح بین بلفاروپلاستی و پتوز است. هر دو عمل، در صورت انجام صحیح، میتوانند بهبود قابل توجهی در ظاهر و عملکرد چشمها ایجاد کنند.
