👁️ جراحی پتوز (افتادگی پلک) — بازگشت تقارن و دید طبیعی
مقدمه
پتوز (Ptosis) به معنی افتادگی غیرطبیعی پلک بالا است که می‌تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند. این افتادگی گاهی فقط جنبه‌ی زیبایی دارد، اما در موارد شدید می‌تواند بینایی را نیز محدود کند.
در چنین شرایطی، جراحی پتوز تنها روش مؤثر برای اصلاح افتادگی و بازگرداندن ظاهر طبیعی و عملکرد صحیح پلک است.
دکتر محمدحسن ریخته‌گر، فوق‌تخصص اکولوپلاستیک و اربیت، از تجربه و دانش پیشرفته در زمینه‌ی جراحی‌های دقیق پلک و مجاری اشکی برخوردار است و با رویکردی علمی و ظریف، این نوع جراحی را انجام می‌دهد.
🔹 علل بروز پتوز
افتادگی پلک ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد (پتوز مادرزادی) یا در اثر عوامل مختلف در بزرگسالی بروز کند (پتوز اکتسابی).
مهم‌ترین علل عبارت‌اند از:
ضعف یا پارگی عضله بالابرنده پلک (levator muscle)
افزایش سن و شل شدن بافت‌ها
آسیب عصبی یا عضلانی (مثل میاستنی گراویس یا دیابت)
جراحی‌های قبلی چشم یا تروما
استفاده طولانی از لنزهای تماسی سخت
🔹 علائم پتوز
افتادگی واضح پلک بالا
محدود شدن میدان دید
احساس سنگینی روی پلک‌ها
بالا بردن ابرو برای دید بهتر
خستگی چشمی یا سردرد در پایان روز
🔹 انواع جراحی پتوز
انتخاب نوع جراحی بسته به شدت افتادگی و عملکرد عضله بالابرنده متفاوت است. دکتر ریخته‌گر پس از معاینه‌ی دقیق و اندازه‌گیری زاویه باز شدن پلک، یکی از روش‌های زیر را انتخاب می‌کند:
تقویت عضله لواتور (Levator Resection):
در این روش طول عضله بالابرنده کوتاه می‌شود تا قدرت بیشتری برای بالا بردن پلک پیدا کند.تعلیق پلک به پیشانی (Frontalis Sling):
در مواردی که عملکرد عضله بسیار ضعیف است، پلک به عضله پیشانی متصل می‌شود تا با حرکت پیشانی بالا رود.اصلاح پتوز خفیف با برش از پشت پلک (Müller’s Muscle Resection):
این روش بدون برش پوستی انجام می‌شود و برای پتوزهای خفیف با عملکرد مناسب عضله کاربرد دارد.
🔹 روند انجام جراحی
جراحی معمولاً با بی‌حسی موضعی و آرام‌بخش سبک انجام می‌شود.
مدت زمان عمل بین ۴۵ تا ۹۰ دقیقه است.
بخیه‌ها معمولاً پس از ۵ تا ۷ روز کشیده می‌شوند.
بیشتر بیماران همان روز مرخص می‌شوند و نیاز به بستری ندارند.
🔹 مراقبت‌های بعد از جراحی پتوز
✅ استفاده از کمپرس سرد در ۲۴ ساعت اول برای کاهش تورم
✅ مصرف قطره و پماد تجویز‌شده طبق دستور پزشک
✅ پرهیز از مالش یا فشردن پلک‌ها
✅ خودداری از فعالیت سنگین تا دو هفته
✅ رعایت بهداشت کامل ناحیه چشم و تعویض پانسمان طبق توصیه پزشک
🔹 مزایای جراحی پتوز
بازگشت میدان دید طبیعی
بهبود تقارن و زیبایی چشم‌ها
کاهش خستگی و سنگینی پلک
افزایش اعتماد به نفس و راحتی در نگاه کردن
نتیجه‌ی ماندگار با حداقل اسکار و تورم
🔹 چرا دکتر محمدحسن ریخته‌گر؟
به‌دلیل پیچیدگی بالای ساختار پلک و نزدیکی آن به عضلات و اعصاب ظریف چشم، جراحی پتوز باید توسط فوق‌تخصص اکولوپلاستیک انجام شود.
دکتر محمدحسن ریخته‌گر با سال‌ها تجربه در جراحی‌های زیبایی و ترمیمی پلک، اربیت و مجاری اشکی در بیمارستان فوق تخصصی چشم نور تهران، از دقیق‌ترین تکنیک‌های جراحی برای حفظ عملکرد طبیعی و تقارن دوچشم استفاده می‌کند.
🔹 سوالات متداول
۱. آیا جراحی پتوز دردناک است؟
خیر، جراحی تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و درد پس از عمل بسیار خفیف است.
۲. آیا جای بخیه باقی می‌ماند؟
در اغلب موارد برش در چین طبیعی پلک ایجاد می‌شود و پس از چند هفته تقریباً نامشخص است.
۳. چه زمانی نتیجه نهایی دیده می‌شود؟
تورم اولیه طی ۷ تا ۱۰ روز کاهش می‌یابد و نتیجه‌ی نهایی معمولاً پس از ۴ تا ۶ هفته قابل مشاهده است.
۴. آیا پتوز ممکن است دوباره برگردد؟
در بیشتر بیماران نتیجه ماندگار است، اما در موارد نادر (مانند بیماری‌های عصبی) ممکن است نیاز به اصلاح مجدد باشد.
۵. آیا پتوز در کودکان هم باید جراحی شود؟
بله، در صورت اختلال دید یا انسداد محور بینایی، جراحی زودهنگام توصیه می‌شود تا از تنبلی چشم جلوگیری گردد.