💧 پروبینگ و درمان انسداد مجاری اشکی
بازگشت جریان طبیعی اشک و پایان سوزش و آب‌ریزش چشم
مقدمه
انسداد مجرای اشکی یکی از مشکلات شایع چشمی است که باعث اشک‌ریزش مداوم، التهاب و عفونت گوشه‌ی چشم می‌شود.
درمان مؤثر این عارضه، به‌ویژه در نوزادان و بزرگسالان، معمولاً با روش پروبینگ (Probing) انجام می‌شود.
دکتر محمدحسن ریخته‌گر، فوق‌تخصص اکولوپلاستیک و اربیت، با تکیه بر تجربه‌ی فراوان در درمان انسدادهای اشکی، این روش را با دقت بالا و کمترین میزان آسیب انجام می‌دهد تا مجرای اشکی دوباره عملکرد طبیعی خود را بازیابد.
🔹 مجرای اشکی چیست و چرا مسدود می‌شود؟
اشک تولیدشده در غده‌ی اشکی، از سطح چشم شسته می‌شود و از طریق مجرای اشکی وارد بینی می‌گردد.
در صورت انسداد این مسیر، اشک نمی‌تواند تخلیه شود و در نتیجه چشم همیشه مرطوب، ملتهب و گاه عفونی می‌ماند.
دلایل شایع انسداد مجاری اشکی:
-
انسداد مادرزادی در نوزادان
-
التهاب یا عفونت‌های مکرر چشم
-
تروما یا شکستگی استخوان‌های اطراف چشم
-
سابقه جراحی بینی یا سینوس
-
افزایش سن و تنگی تدریجی مجرا
🔹 پروبینگ (Probing) چیست؟
پروبینگ یک روش درمانی دقیق است که در آن با استفاده از ابزار ظریف فلزی (پروب)، مسیر اشکی به‌آرامی باز می‌شود تا عبور طبیعی اشک دوباره برقرار گردد.
در نوزادان، این روش معمولاً بین سن ۶ تا ۱۲ ماهگی توصیه می‌شود، در حالی‌که در بزرگسالان ممکن است همراه با شست‌وشوی مجرا یا جراحی اندوداکریوسیستورینوستومی (Endo-DCR) انجام شود.
🔹 مراحل انجام پروبینگ
-
بی‌حسی موضعی یا آرام‌بخش سبک برای راحتی بیمار
-
ورود پروب فلزی نازک به کانال اشکی از طریق سوراخ‌های پلک
-
باز کردن انسداد و شست‌وشوی مسیر با محلول استریل
-
در برخی موارد، قرار دادن لوله سیلیکونی (Silicone Tube Intubation) برای حفظ باز بودن مسیر در هفته‌های بعد از عمل
🔹 چه زمانی پروبینگ لازم است؟
-
آب‌ریزش مزمن چشم (Epiphora)
-
عفونت‌های مکرر کیسه اشکی
-
احساس سوزش یا خارش در گوشه چشم
-
وجود ترشح چرکی در پلک‌ها
-
انسداد مادرزادی در نوزادان پس از ۶ ماهگی
🔹 مراقبت‌های بعد از پروبینگ
✅ استفاده از قطره آنتی‌بیوتیک و ضدالتهاب طبق دستور پزشک
✅ پرهیز از مالش چشم در روزهای اول
✅ رعایت بهداشت چشم و شست‌وشوی ملایم پلک‌ها
✅ در صورت وجود لوله سیلیکونی، پرهیز از دستکاری آن
✅ مراجعه‌ی پیگیری در زمان تعیین‌شده برای بررسی باز بودن مسیر
🔹 مزایای انجام پروبینگ
-
باز شدن سریع و ایمن مسیر اشک
-
جلوگیری از عفونت‌های مکرر و التهاب
-
بدون نیاز به بستری و با حداقل ناراحتی
-
بهبود فوری اشک‌ریزش و احساس راحتی در چشم
-
قابل انجام در هر دو گروه سنی: نوزادان و بزرگسالان
🔹 در چه مواردی نیاز به جراحی پیشرفته‌تر (DCR) است؟
اگر انسداد شدید یا عود‌کننده باشد، ممکن است نیاز به جراحی Endoscopic DCR (اندوداکریوسیستورینوستومی) وجود داشته باشد.
در این روش از طریق بینی و بدون برش پوستی، مسیر جدیدی برای عبور اشک ایجاد می‌شود — روشی که دکتر محمدحسن ریخته‌گر با مهارت بالا انجام می‌دهد.
🔹 چرا دکتر محمدحسن ریخته‌گر؟
با توجه به حساسیت و ظرافت ساختار مجرای اشکی، درمان موفقیت‌آمیز نیازمند تخصص در جراحی اکولوپلاستیک و اربیت است.
دکتر محمدحسن ریخته‌گر، با تجربه‌ی گسترده در درمان انسدادهای مادرزادی و اکتسابی مجاری اشکی در بیمارستان فوق‌تخصصی چشم نور تهران، از روش‌های نوین و تجهیزات ظریف برای تضمین بهترین نتیجه استفاده می‌کند.
💬 سوالات متداول
۱. آیا پروبینگ دردناک است؟
خیر، این روش تحت بی‌حسی انجام می‌شود و بیمار در طول عمل دردی احساس نمی‌کند.
۲. چند دقیقه طول می‌کشد؟
پروبینگ معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد و بیمار همان روز مرخص می‌شود.
۳. آیا احتمال برگشت انسداد وجود دارد؟
در بیشتر بیماران نتیجه پایدار است، اما در برخی موارد شدید ممکن است نیاز به تکرار یا جراحی DCR باشد.
۴. آیا پروبینگ برای کودکان خطرناک است؟
خیر، در دست پزشک باتجربه کاملاً ایمن است و به پیشگیری از عفونت و تنبلی چشم کمک می‌کند.
۵. آیا نیاز به بخیه یا پانسمان دارد؟
خیر، پروبینگ بدون برش پوستی انجام می‌شود و معمولاً نیازی به بخیه یا پانسمان ندارد.